Zaledwie kilka metrów za bramą Cmentarza w Łukowej, po prawej stronie od wejścia, znajduje się nagrobek będący tragiczną pamiątką wydarzeń z czerwca 1944 r. Spoczywają tam osoby zamordowane przez Niemców w Osuchach około 24 VI.
W operacji “Sturmwind II” wieś Osuchy została zajęta przez pododdziały niemieckiej 213. dywizji ochronnej, w której skład wchodził również niesławny Korpus Kawalerii Kałmuckiej. Cywili Niemcy mieli odsyłać do obozu przejściowego w Tarnogrodzie. Jednak były to tylko założenia teoretyczne i w praktyce często po prostu mordowano nieuzbrojonych ludzi. Tak stało się też z grupą osób która miała ukrywać się w bunkrze w lesie osuchowskim. Zgodnie z zeznaniami złożonymi w latach 70., ich ciała znaleziono poza schronem. Oznacza to prawdopodobnie, że Niemcy odkryli bunkier, nakazali Polakom wyjść i dokonali na nich egzekucji. Zgodnie z datą na pomniku, miało to mieć miejsce: 24 VI 1944 r.
Nazwisko i imię | Rodzice | Rok urodzenia: | Wiek* |
Barcicka Maria | Jan i NN | 1881 | 57 |
Barcicka Zofia | Roman i Maria | 1925 | 20 |
Barcicki Czesław | Roman i Maria | 1917 | 27 |
Grab Aniela | Roman i Maria | 1908 | 33 |
Grab Andrzej | NN | 1905 | 35 |
Solska Helena | NN | 1894 | 52 |
Solski Bolesław | Jan i NN | 1898 | 60 |
Dołżycki Mieczysław** | – | – | 25 |
*wiek zgodnie z zapisem na pomniku – stad rozbieżności pomiędzy datami urodzenia a wiekiem
**nie figuruje w AIPN GK 175/58
—
Na podstawie m.in.
AP Zamość, 382/0/-/15, Dokumentacja zeznań ustnych i pisemnych GRN w Łukowej na temat zbrodni hitlerowskich popełnionych na terenie gminy
AIPN GK, 175/58, Zbrodnie niemieckie popełnione na ternie gminy Łukowa…